Bản Yêu sách của Nhân dân An Nam (1919)

Yêu sách của Nhân dân An Nam (1919)

Từ ngày Đồng minh thắng trận, tất cả các dân tộc bị lệ thuộc đều chứa chan hy vọng rằng theo những lời cam kết chính thức và trịnh trọng mà các cường quốc Đồng minh đã tuyên bố với toàn thế giới, trong cuộc đấu tranh của Văn minh chống Dã man, thì tiền đồ một thời đại công lý và chính nghĩa nhất định là phải đến với họ.

Trong khi chờ cho nguyên tắc dân tộc sẽ từ lĩnh vực lý tưởng chuyển vào lĩnh vực hiện thực do chỗ quyền tự quyết thiêng liêng của các dân tộc được thừa nhận thật sự, nhân dân nước An Nam trước kia, nay là xứ Đông – Pháp, xin trình với các quý Chính phủ trong Đồng minh nói chung và với Chính phủ Pháp đáng kính nói riêng, những yêu sách khiêm tốn sau đây:

1. Tổng ân xá cho tất cả những người bản xứ bị án tù chính trị;

2. Cải cách nền pháp lý ở Đông Dương bằng cách cho người bản xứ cũng được quyền hưởng những đảm bảo về mặt pháp luật như người Âu châu; xoá bỏ hoàn toàn các toà án đặc biệt dùng làm công cụ để khủng bố và áp bức bộ phận trung thực nhất trong nhân dân An Nam;

3. Tự do báo chí và tự do ngôn luận ;

4. Tự do lập hội và hội họp;

5. Tự do cư trú ở nước ngoài và tự do xuất dương;

6. Tự do học tập, thành lập các trường kỹ thuật và chuyên nghiệp ở tất cả các tỉnh cho người bản xứ;

7. Thay chế độ ra các sắc lệnh bằng chế độ ra các đạo luật;

8. Đoàn đại biểu thường trực của người bản xứ, do người bản xứ bầu ra, tại Nghị viện Pháp để giúp cho Nghị viện biết được những nguyện vọng của người bản xứ.

Đưa ra những yêu sách trên đây, nhân dân An Nam trông cậy vào chính nghĩa thế giới của tất cả các cường quốc và đặc biệt tin vào lòng rộng lượng của nhân dân Pháp cao cả, tức là của những người đang nắm vận mệnh của nhân dân An Nam, của những người, do chỗ nước Pháp là một nước Cộng hoà, nên được coi là những người bảo hộ cho nhân dân An Nam. Khi nhân dân An Nam nhắc đến sự “bảo hộ” của nhân dân Pháp, thì không lấy thế làm hổ nhục chút nào mà trái lại còn lấy làm vinh dự: vì nhân dân An Nam biết rằng nhân dân Pháp đại biểu cho tự do và công lý, và không bao giờ từ bỏ lý tưởng cao cả của mình là tình bác ái toàn thế giới. Vì thế, nghe theo tiếng nói của những người bị áp bức, là nhân dân Pháp sẽ làm tròn nhiệm vụ của mình đối với nước Pháp và đối với Nhân loại.

Thay mặt nhóm những người yêu nước An Nam
NGUYỄN ÁI QUỐC

Tài liệu tiếng Pháp, bản chụp

lưu tại Viện Hồ Chí Minh.

Hình ảnh bản yêu sách bằng tiếng pháp. Ảnh: Sưu tầm

THƯ GỬI TỔNG THỐNG MỸ

Pari, ngày 18-6-1919

Kính gửi Ngài Tổng thống Cộng hoà Hợp chủng quốc,

Đại biểu ở Hội nghị Hoà bình.

Thưa Ngài,

Nhân dịp chiến thắng của Đồng minh, chúng tôi xin mạn phép gửi đến Ngài, kèm theo đây bản ghi các yêu sách của nhân dân An Nam.

Tin tưởng ở độ lượng cao cả của Ngài, chúng tôi mong Ngài ủng hộ trước những người có thẩm quyền.

Xin Ngài vui lòng nhận sự biểu thị lòng kính trọng sâu sắc của chúng tôi.

Thay mặt nhóm những người yêu nước An Nam
NGUYỄN ÁI QUỐC

56, phố Mơxiơ Lơ Pranhxơ, Pari

Thư đánh máy, tiếng Pháp,

bản chụp lưu tại Viện Hồ Chí Minh.

VIỆT NAM YÊU CẦU CA

“Rằng nay gặp hội Giao hoà,

Muôn dân hèn yếu gần xa vui tình.

Cậy rằng các nước Đồng minh,

Đem gương công lý giết hình dã man.

Mấy phen công bố rõ ràng,

Dân nào rồi cũng được trang bình quyền.

Việt Nam xưa cũng oai thiêng,

Mà nay đứng dưới thuộc quyền Lang Sa.

Lòng thành tỏ nỗi sút sa,

Giám xin đại quốc soi qua chút nào.

Một xin tha kẻ đồng bào,

Vì chưng chính trị mắc vào tù giam.

Hai xin phép luật sửa sang,

Người Tây người Việt hai phương cùng đồng.

Những toà đặc biệt bất công,

Giám xin bỏ dứt rộng dung dân lành.

Ba xin rộng phép học hành,

Mở mang kỹ nghệ, lập thành công thương.

Bốn xin được phép hội hàng,

Năm xin nghĩ ngợi nói bàn tự do.

Sáu xin được phép lịch du,

Bốn phương mặc sức, năm châu mặc tình

Bảy xin hiến pháp ban hành,

Trăm đều phải có thần linh pháp quyền

Tám xin được cử nghị viên,

Qua Tây thay mặt giữ quyền thổ dân.

Tám điều cạn tỏ xa gần,

Chứng nhờ vạn quốc công dân xét tình.

Riêng nhờ dân Pháp công bình,

Đem lòng đoái lại của mình trong tay.

Pháp dân nức tiếng xưa nay,

Đồng bào, bác ái sánh tầy không ai!

Nỡ nào ngảnh mặt ngơ tai,

Để cho mấy ức triệu người bơ vơ.

Dân Nam một dạ ước mơ,

Lâu nay từng núp bóng cờ tự do.

Rộng xin dân Pháp xét cho,

Trong phò tiếng nước, sau phò lẽ công.

Dịch mấy chữ quốc âm bày tỏ.

Để đồng bào lớn nhỏ được hay.

Hoà bình may gặp hội này,

Tôn sùng công lý, đoạ đày dã man.

Nay gặp hội khải hoàn hỉ hả,

Tiếng vui mừng khắp cả đồng – dân.

Tây vui chắc đã mười phần,

Lẽ nào Nam lại chịu thân tôi đòi.

Hẵng mở mắt mà soi cho rõ.

Nào Ai Lan, Ấn Độ, Cao Ly,

Xưa, hèn phải bước suy vi,

Nay, gần độc lập cũng vì dân khôn

Hai mươi triệu quốc hồn Nam Việt

Thế cuộc này phải biết mà lo.

Đồng bào, bình đẳng, tự do,

Xét mình rồi lại đem so mấy người.

Ngổn ngang lời vắn ý dài,

Anh em đã thấu lòng này cho chưa.

NGUYỄN ÁI QUỐC

Tài liệu viết tay, tiếng Việt,

bản chụp lưu tại Viện Hồ Chí Minh.