Khi chủ nghĩa tư bản còn tồn tại và phát triển, những
lời hứa hẹn của giai cấp tư sản đưa ra ban đầu “tự do, bình đẳng, bác ái” cũng
chỉ là thứ tự do, bình đẳng, bác ái cho người giàu. Còn giai cấp công nhân và
quần chúng lao động lại rơi vào tình trạng túng quẫn, lao động bị tha hóa trở
thành phổ biến. Vì vậy các nhà sáng lập chủ nghĩa khoa học xem tình trạng tha
hóa như là dấu hiệu nổi bật nhất về sự suy đồi và tất yếu phải diệt vong của
chủ nghĩa tư bản, cho nên mục tiêu giải phóng con người là mục tiêu cuối cùng
của chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa cộng sản
Muốn vậy, trước hết phải xóa bỏ tư hữu tư bản, xem đó
là nguồn gốc tạo nên sự tha hóa người lao động, phương thức để tiến hành là
cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa, nhằm giải phóng người lao động
Trên cơ sở, vận dụng lý luận cách mạng không ngừng về
thời kỳ quá độ lên CNXH của chủ nghĩa Mác-Lênin và xuất phát từ đặc điểm tình
hình thực tế Việt Nam, Hồ Chí Minh đã khẳng định con đường cách mạng Việt Nam
là tiến hành giải phóng dân tộc, hoàn thành cách mạng dân chủ nhân dân , tiến
dần lên chủ nghĩa xã hội, là độc lâp , tự do dân chủ, hạnh phúc nhân dân, ai
cũng có cơm ăn, áo mặc, ai ai cũng được học hành…..
Tư tưởng Hồ Chí Minh là một bước phát triển
mới của chủ nghĩa Mác - Lênin, được vận dụng một cách sáng tạo vào thực tiễn
giải phóng dân tộc và xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. Điều cốt lõi của tư
tưởng Hồ Chí Minh là độc lập dân tộc gắn liền với giải quyết xã hội và giải
phóng con người. Trong đó, vấn đề con người là vấn đề lớn, được đặt lên hàng
đầu và là vấn đề trung tâm, xuyên suốt trong toàn bộ nội dung tư tưởng của
Người.
Tin ở dân, dựa vào dân, tổ chức và phát huy sức mạnh đoàn kết toàn dân, bồi dưỡng, đào tạo và phát huy mọi năng lực của dân (ở từng cá nhân riêng lẻ và của cả cộng đồng), đó là tư tưởng được Hồ Chí Minh vận dụng và phát triển trong toàn bộ sự nghiệp đấu tranh cách mạng giành độc lập dân tộc cũng như xây dựng đất nước. Tư tưởng đó cũng chính là nội dung cơ bản ủa toàn bộ tư tưởng về con người của Hồ Chí Minh.
Tin ở dân, dựa vào dân, tổ chức và phát huy sức mạnh đoàn kết toàn dân, bồi dưỡng, đào tạo và phát huy mọi năng lực của dân (ở từng cá nhân riêng lẻ và của cả cộng đồng), đó là tư tưởng được Hồ Chí Minh vận dụng và phát triển trong toàn bộ sự nghiệp đấu tranh cách mạng giành độc lập dân tộc cũng như xây dựng đất nước. Tư tưởng đó cũng chính là nội dung cơ bản ủa toàn bộ tư tưởng về con người của Hồ Chí Minh.
Tấm lòng
Hồ Chí Minh luôn hướng về con người. Người yêu thương con
người, tin tưởng con người, tin và thương yêu nhân dân, trước hết là người lao
động, nhân dân mình và nhân dân các nước. Với Hồ Chí Minh, "lòng thương
yêu nhân dân, thương yêu nhân loại" là "không bao giờ thay đổi".
Người có một niềm tin lớn ở sức mạnh sáng tạo của con người. Lòng tin mãnh liệt
và vô tận của Hồ Chí Minh vào nhân dân, vào những con người bình thường đã được
hình thành rất sớm
"""" Quan
điểm của Hồ Chí Minh về con người
Đảng
Cộng sản Việt Nam do Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập, lấy chủ nghĩa Mác - Lênin
và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng và kim chỉ nam cho hành động. Tư
tưởng về con người của Đảng Cộng sản Việt Nam nhất quán với tư
tưởng về con người của Hồ Chí Minh. Sự nhất quán ấy được thể
hiện qua đường lối lãnh đạo cách mạng và qua các chủ trương chính sách của Đảng
trong suốt quá trình Đảng lãnh đạo công cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc và
xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước ta. Trong sự nghiệp đổi mới đất nước hiện nay,
tư tưởng đó tiếp tục được Đảng ta quán triệt vận dụng và phát triển. Con người Việt Nam đang là trung tâm
trong "chiến lược phát
triển toàn diện"; đang là động lực của công cuộc xây dựng xã hội mới với
mục tiêu "dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, văn minh, vững bước đi
lên chủ nghĩa xã hội".
Đối với
Hồ Chí Minh, con người vừa tồn tại vừa tư cách cá nhân, vừa là
thành viên của gia đình và của cộng đồng, có cuộc sống tập thể và cuộc sống cá
nhân hài hòa, phong phú. Người đã nêu một định nghĩa về con người: "Chữ
người, nghĩa hẹp là gia đình, anh em, họ hàng, bầu bạn. Nghĩa rộng là đồng bào
cả nước. Rộng nữa là cả loài người". Quan điểm đó thể hiện ở chỗ Người
chưa bao giờ nhìn nhận con người một cách chung chung, trừu tượng
Trong
quan điểm về thực hiện một nền dân chủ xã hội chủ nghĩa, theo Người, phải là
một nền dân chủ chân chính, không hình thức, không cực đoan, trong đó mỗi con
người cụ thể phải được đảm bảo những quyền lợi và nghĩa vụ của mình theo hiến
pháp và pháp luật. Con người, với tư cách là những cá nhân,
không tồn tại biệt lập mà tồn tại trong mối quan hệ biện chứng với cộng đồng
dân tộc và với các loài người trên toàn thế giới.
Con
người trong tư tưởng Hồ Chí Minh không tồn tại như một phạm
trù bản thể luận có tính trừu tượng hóa và khái quát hóa, mà được đề cập đến
một cách cụ thể, đó là nhân dân Việt Nam, những con người lao
động nghèo khổ bị áp bức cùng cực dưới ách thống trị của phong kiến, đế quốc;
là dân tộc Việt Nam đang bị đô hộ bởi chủ nghĩa thực dân; và
mở rộng hơn nữa là những "người nô lệ mất nước" và "người cùng
khổ". Lôgíc phát triển tư tưởng của Người là xuất phát từ chủ nghĩa yêu
nước để đến với chủ nghĩa Mác - Lênin, đến với chủ nghĩa quốc tế chân
chính. Theo lôgíc phát triển tư tưởng ấy, khái niệm "con
người" của Hồ Chí Minh tiếp cận với khái niệm "giai cấp vô sản cách
mạng". Người đề cập đến giai cấp vô sản cách mạng và sự thống
nhất về lợi ích căn bản của giai cấp đó với các tầng lớp nhân dân lao động khác
(đặc biệt là nông dân). Người nhận thức một cách sâu sắc rằng, chỉ có cuộc cách
mạng duy nhất và tất yếu đạt tới được mục tiêu giải phóng dân tộc, giải phóng
giai cấp và toàn thể nhân loại khỏi mọi sự nô dịch, áp bức. Toàn bộ các tư
tưởng, lý luận (chiếm một khối lượng lớn trong các tác phẩm của Người) bàn
về cách mạng (chiến lược giải pháp; bàn về người cách mạng và
đạo đức cách mạng, về hoạch định và thực hiện các chính sách xã hội; về rèn
luyện và giáo dục con người v.v...) về thực chất chỉ là sự cụ thể hóa bằng thực
tiễn tư tưởng về con người của Hồ Chí Minh.
" Quan
điểm của Hồ Chí Minh với quan điểm của các nhà Nho yêu nước xưa kia
Tư tưởng
về con người của Hồ Chí Minh dựa trên thế giới quan duy vật
triệt để của chủ nghĩa Mác - Lênin. Chính vì xuất phát từ thế giới quan duy vật
triệt để ấy, nên khi nhìn nhận và đánh giá vai trò của bản thân mình (với tư
cách là lãnh tụ), Người không bao giờ cho mình là người giải phóng nhân dân.
Theo quan điểm của Hồ Chí Minh, người cán bộ (kể cả lãnh tụ) chỉ là "đầy
tớ trung thành" có sứ mệnh phục vụ nhân dân, lãnh tụ chỉ là người góp phần
vào sự nghiệp cách mạng của quần chúng. Tư tưởng này đã vượt xa và khác về chất
so với tư tưởng "chăn dân" của những người cầm đầu nhà nước phong
kiến có tư tưởng yêu nước xưa kia. Và đây, cũng chính là điều đã làm nên chủ
nghĩa nhân văn cao cả ở Hồ Chí Minh, một chủ nghĩa nhân văn cộng sản trong cốt
cách của một nhà hiền triết phương Đông.
Từ những
năm tháng Người bôn ba tìm đường cứu nước, thâm nhập, lăn lộn, tìm hiểu thực tế
cuộc sống và tâm tư của những người dân lao động trong nước và nước ngoài.
Người đã khẳng định: "Đằng sau sự phục tùng tiêu cực, người Đông Dương ẩn
giấu một cái gì đang sôi sục, đang gào thét, và sẽ bùng nổ một cách ghê gớm khi thời cơ đến"1. Tin vào quần
chúng, theo quan điểm của Hồ Chí Minh, đó là một trong những phẩm
chất cơ bản của người cộng sản. Và đây cũng chính là chỗ khác căn bản, khác về
chất, giữa quan điểm của Hồ Chí Minh với quan điểm của các nhà Nho yêu nước xưa
kia (kể cả các bậc sĩ phu tiền bối gần thời với Hồ Chí Minh) về con người.
Nếu như
quan điểm của Hồ Chí Minh: "Trong bầu trời không có gì quý bằng nhân dân.
Trong thế giới không có gì mạnh bằng lực lượng đoàn kết toàn dân", thì các
nhà Nho phong kiến xưa kia mặc dù có những tư tưởng tích cực "lấy dân làm
gốc", mặc dù cũng chủ trương khoan thư sức dân", nhưng quan điểm của
họ mới chỉ dừng lại ở chỗ coi việc dựa vào dân cũng như một "kế
sách", một phương tiện để thực hiện mục đích "trị nước",
"bình thiên hạ".
Ngay cả
những bậc sĩ phu tiền bối của Hồ Chí Minh, tuy là những người yêu nước một cách
nhiệt thành, nhưng họ chưa có một quan điểm đúng đắn và đầy đủ về nhân dân,
chưa có đủ niềm tin vào sức mạnh của quần chúng nhân dân.
Quan
điểm tin vào dân, vào nhân tố con người của Người thống nhất với quan điểm của
Mác, Ăngghen, Lênin: "Quần chúng nhân dân là người sáng tạo chân chính ra
lịch sử".
Tin dân,
đồng thời lại hết lòng thương dân, tình thương yêu nhân dân của Hồ Chí Minh có
nguồn gốc sâu xa từ trong truyền thống dân tộc, truyền thống nhân ái ngàn đời
của người Việt Nam. Cũng như bao nhà Nho yêu nước khác có cùng quan điểm
"ái quốc là ái dân", nhưng điểm khác cơ bản trong tư tưởng "ái
dân" của Người là tình thương ấy không bao giờ dừng lại ở ý thức, tư tưởng
mà đã trở thành ý chí, quyết tâm thực hiện đến cùng sự nghiệp giải phóng giai
cấp, giải phóng dân tộc, giải phóng nhân loại cần lao, xóa bỏ đau khổ, áp bức
bất công giành lại tự do, nhân phẩm và giá trị làm người cho
con người. ở Hồ Chí Minh, chủ nghĩa yêu nước gắn bó không tách rời với chủ
nghĩa quốc tế chân chính. Tình thương yêu cũng như toàn bộ tư tưởng về nhân dân
của Người không bị giới hạn trong chủ nghĩa dân tộc hẹp hòi mà nó tồn tại trong
mối quan hệ khăng khít giữa các vấn đề dân tộc và giai cấp, quốc gia với quốc
tế. Yêu thương nhân dân Việt Nam, Người đồng thời yêu thương nhân dân các dân
tộc bị áp bức trên toàn thế giới. Trong sự nghiệp lãnh đạo cách mạng, Hồ Chí
Minh luôn coi trọng sức mạnh đoàn kết toàn dân và sự đồng tình ủng hộ to lớn
của bè bạn khắp năm châu, của cả nhân loại tiến bộ. Người cũng xác định sự
nghiệp cách mạng của nước ta là một bộ phận không thể tách rời trong toàn bộ sự
nghiệp đấu tranh giải phóng nhân loại trên phạm vi toàn thế giới.
" Trong tư
tưởng Hồ Chí Minh, con
người được khái niệm vừa là mục tiêu của sự nghiệp giải phóng dân tộc, giải
phóng xã hội, vừa là động lực của chính sự nghiệp đó
Mục tiêu cơ
bản
Khi bàn
về chính sách xã hội, cũng như ở mọi nơi, mọi lúc, trong mọi hoàn cảnh, Người
luôn quan tâm đến nhu cầu, lợi ích của con người với tư cách
nhu cầu chính đáng. Đem lại lợi ích cho con người chính
là tạo ra động lực vô cùng lớn lao cho sự nghiệp chung, vì nếu như những nhu
cầu, lợi ích của mỗi cá nhân không được quan tâm thỏa đáng thì tính tích cực
của họ sẽ không thể phát huy được.
Trong
khi phê phán một cách nghiêm khắc chủ nghĩa cá nhân, Người viết: "Đấu
tranh chống chủ nghĩa cá nhân không phải là "giày xéo lên lợi ích cá
nhân". Mỗi người đều có tính cách riêng, sở trường riêng, đời sống riêng
của bản thân và của gia đình mình".
Tư tưởng
đó được thể hiện rất triệt để và cụ thể trong lý luận chỉ đạo cách mạng dân tộc
dân chủ nhân dân và xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước ta.
Trong lý
luận về xây dựng chế độ mới, Hồ Chủ tịch đã khẳng định xây dựng chế độ dân chủ
nhân dân gắn liền với việc thực hiện bước tiến lên chủ nghĩa xã hội. Trong
kháng chiến giải phóng dân tộc cần xây dựng chế độ dân chủ nhân dân để đẩy mạnh
công cuộc kháng chiến, đồng thời tạo ra những tiền đề cho việc xây dựng chủ
nghĩa xã hội; trong xây dựng chủ nghĩa xã hội cần phải thực hiện chế độ dân chủ
nhân dân, vì như Người nói: "Đây là cuộc chiến đấu khổng lồ chống lại
những cái gì đã cũ kỹ, hư hỏng, để tạo ra những cái mới mẻ, tốt tươi".
Cuộc chiến đấu ấy sẽ không đi đến thắng lợi, nếu không "dựa vào lực lượng
của toàn dân". Về chủ nghĩa xã hội, Hồ Chí Minh không bao giờ quan niệm
hình thái xã hội đó như một mô hình hoàn chỉnh, một công thức bất biến. Bao giờ
Người cũng coi trọng những điều kiện kinh tế, xã hội, chính trị, văn hóa khách
quan. Người chỉ đề ra những mục tiêu của công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội
với những bước đi thiết thực và những nội dung cơ bản nhất. Theo Người: "Nói một cách tóm tắt, mộc mạc, chủ
nghĩa xã hội trước hết là làm cho nhân dân lao động thoát khỏi bần cùng, làm
cho mọi người có công ăn việc làm, được ấm no và được sống đời hạnh phúc";
"Chủ nghĩa xã hội là nhằm nâng cao đời sống vật chất và văn hóa của nhân dân"
xây dựng chủ nghĩa xã hội tức là làm cho nhân dân ta có một đời
sống thật sung sướng, tốt đẹp. Người dạy xây dựng chủ nghĩa xã hội phải thiết
thực, phù hợp với điều kiện khách quan, phải nắm được quy luật và phải biết vận
dụng quy luật một cách sáng tạo trên cơ sở nắm vững tính đặc thù, tránh giáo
điều, rập khuôn máy móc. Sự sáng tạo đó gần gũi, tương đồng, nhất quán với luận
điểm của Ăngghen: "Đối với chúng ta, chủ nghĩa cộng sản không phải là
trạng thái cần phải sáng tạo ra, không phải là một lý tưởng mà hiện thực phải
khuôn theo. Chúng ta gọi chủ nghĩa cộng sản là một phong trào hiện thực, nó xóa
bỏ trạng thái hiện nay". Vì vậy, không chỉ trong lý luận về đấu tranh
giành độc lập dân tộc mà cả trong lý luận xây dựng chủ nghĩa xã hội khi định ra
những mục tiêu của chủ nghĩa xã hội, trước hết, "cần có con người xã hội
chủ nghĩa", Hồ Chí Minh đã thể hiện nhất quán quan điểm về con người: con người là mục tiêu, đồng thời vừa là
động lực của sự nghiệp giải phóng xã hội và giải phóng chính bản thân con
người.
Tóm
lại: Quan niệm về con người, coi con người là một thực thể thống nhất
của "cái cá nhân" và "cái xã hội", con người tồn tại trong
mối quan hệ biện chứng giữa cá nhân với cộng đồng, dân tộc, giai cấp, nhân
loại; yêu thương con người, tin tưởng tuyệt đối ở con người, coi
con người vừa là mục tiêu, vừa là động lực của sự nghiệp giải phóng xã hội và
giải phóng chính bản thân con người, đó chính là những luận điểm
cơ bản trong tư tưởng về con người của Hồ Chí Minh. Xuất
phát từ những luận điểm đúng đắn đó, trong khi lãnh đạo nhân dân cả nước tiến
hành cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc và xây dựng đất nước, Hồ Chí Minh luôn
tin ở dân, hết lòng thương yêu, quý trọng nhân dân, biết tổ chức và phát huy
sức mạnh của nhân dân. Tư tưởng về con người của Người thông qua thực tiễn cách
mạng của Người thông qua thực tiễn cách mạng đã trở thành một sức mạnh vật chất
to lớn và là nhân tố quyết định thắng lợi của chính sự nghiệp cách mạng ấy.
Theo đó để thực hiện đúng nhiệm vụ mà con đường này đã
đề ra , thì trước hết cần xác định mục tiêu và động lực trong việc tiến lên chủ
nghĩa xã hội.
Việc giải phóng con người khỏi áp bức , bóc lột, tạo
điều kiện cho con người phát triển toàn diện, đối với những nước lạc hậu, chậm
phát triển lại càng khó khăn hơn nhiều. Ý thức được điều đó, Hồ Chí Minh và
Đảng ta cho rằng, giải phóng con người trong điều kiện, hoàn cảnh cụ thể, nước
ta nhất thiết phải trải qua các giai đoạn, mỗi giai đoạn có nhiệm vụ cụ thể để
thực hiện từng bước cuộc giải phóng ấy. Nhận thức ấy được thực hiện ở những mục
tiêu cụ thể sau:
Mục tiêu chính trị: xây dựng chế độ do nhân dân làm
chủ, nhà nước của dân , do dân, vì dân
Nhà nước có hai chức năng chính:
- Dân chủ với nhân dân : phát huy quyền dân chủ trong
việc thực hiện các hình thức dân chủ trực tiếp, nâng cao năng lực hoạt động của
các tổ chức chính trị, tăng cường hiệu quả quản lý của các cơ quan lập pháp, tư
pháp
- Chuyên chính với kẻ thù: chuyên chủ với thiểu số phản động chống lại
lợi ích nhân dân, chống chế độ XHCN
Mục tiêu kinh tế:
Nền kinh tế XHCN được tạo lập trên cơ sở chế độ sỡ hữu
công cộng về tư liệu sản xuất
Xây dựng một nền nông nghiệp , công nghiệp hiện đại ,
khoa học, kỹ thuật tiên tiến và phát triển
Xóa bỏ dần nền kinh tế tư bản bóc lột
Xây dựng nền kinh tế theo hướng XHCN, phát triển sức
sản xuất, khoa học công nghệ cao hơn , hiện đại hơn so với chủ nghĩa tư bản
Mục tiêu văn hóa - xã hội:
- Văn hóa: theo Hồ Chí Minh là mục tiêu cơ bản của cách
mạng XHCN, đó là: xóa nạn mù chữ, phát triển giáo dục, nâng cao dân trí, xây
dựng , phát triển văn hóa, nghệ thuật, thực hiện nếp sống mới, giải trí lành
mạnh, thực hiện vệ sinh phòng bệnh, bài trừ mê tín dị đoan, tập quán, phong tục
lạc hậu
Hồ Chí minh rất coi trong văn hóa, đạo đức, lối sống….
Và cho rằng cách mạng tư tưởng văn hóa phải đi trước một bước để dọn đường cho
cách mạng công nghiệp. Văn hóa phải soi đường cho quốc dân đi, lấy hạnh phúc
của đồng bào, dân tộc làm cơ sở, sữa được những tham nhũng, lười biếng, phù hoa
xa xỉ, làm cho ai cũng có lý tường tự chủ, độc lập , tự do
- Xã hội: xây dựng xã hội công bằng, dân chủ, quan hệ
tốt đẹp giữa người với người
Quan tâm đến phúc lợi, chính sách xã hội, điều chỉnh
lối sống phát triển theo hướng lành mạnh, Hồ Chí Minh khẳng định muốn xây dựng
CNXH trước hết cần có những con người XHCN vì vậy , phải xây dựng con người mới
thiết tha với lý tưởng XHCN, có thái độ chính trị, tinh thần hợp tác, tinh thần
tập thể” cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư” , nhạy bén và sáng tạo trong
công việc
Quan tâm đến việc” giải phong người phụ nữ” , đề coa
vai trò, vị thế của người phụ nữ trong XHCN, tạo điều kiện cho họ phát huy
những mặt tiềm năng, sẵn có để đóng góp tài lực vào công cuộc phát triển đất
nước
Để thực hiện những mục tiêu cụ thể nêu trên , cần phải
phát hiện và khơi dậy động lực cho cuộc xây dựng CNXH
Từ ngày hòa bình lập lại, miền bắc tiến lên CNXH , Hồ
Chí Minh thường xuyên nhắc nhở cán bộ đảng viên: Việt Nam là một nước nông nghiệp lạc
hậu, công cuộc đổi xã hội thành xã hội là
gian nan, phức tạp hơn việc đánh giá. Vì vậy theo Người cần phải khai
thác mọi tiềm năng dân tộc của quốc tế, biết khéo léo sử dụng sức mạnh tổng hợp
dân tộc thời đại để thực hiện mục tiêu
Do đó, phát hiện và khơi dậy động lực vừa có ý nghĩa
lý luận vừa có ý nghĩa thực tế trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa
theo hướng XHCN. Theo Hồ Chí Minh những động lực đó biểu hiện ở hai phương
diện: vật chất và tinh thần
Quan tâm đến việc” giải phong người phụ nữ” , đề coa
vai trò, vị thế của người phụ nữ trong XHCN, tạo điều kiện cho họ phát huy
những mặt tiềm năng, sẵn có để đóng góp tài lực vào công cuộc phát triển đất
nước
Để thực hiện những mục tiêu cụ thể nêu trên , cần phải
phát hiện và khơi dậy động lực cho cuộc xây dựng CNXH
Từ ngày hòa bình lập lại, miền bắc tiến lên CNXH , Hồ
Chí Minh thường xuyên nhắc nhở cán bộ đảng viên: Việt Nam là một nước nông nghiệp lạc
hậu, công cuộc đổi xã hội thành xã hội là
gian nan, phức tạp hơn việc đánh giá. Vì vậy theo Người cần phải khai
thác mọi tiềm năng dân tộc của quốc tế, biết khéo léo sử dụng sức mạnh tổng hợp
dân tộc thời đại để thực hiện mục tiêu
Do đó, phát hiện và khơi dậy động lực vừa có ý nghĩa
lý luận vừa có ý nghĩa thực tế trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa
theo hướng XHCN. Theo Hồ Chí Minh những động lực đó biểu hiện ở hai phương
diện: vật chất và tinh thần
Ngoài ra Hồ Chí Minh còn quan tâm đến quyền làm chủ
của nhân dân, quyền nhân dân được tham gia vào công việc của nhà nước, quyền
dám nghĩ,dám nói, dám làm
Con người XHCN theo Hồ Chí Minh phải một lòng , một dạ
phụng sự tổ quốc , phụng sự nhân dân với tinh thần “ trung với nước, hiếu với
dân , nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng
đánh thắng”
Hồ Chí Minh nhận thức: trẻ em như búp trên cành, thiếu
niên nhi đồng là người chủ tương lai của nước nhà “ nước thịnh hay suy, yếu hay
mạnh một phần lớn là do các thanh niên” nên việc chăm sóc, đào tạo thế hệ tương
lai là trách nhiệm nặng nề nhưng hết sức vẻ vang “ vì lợi ích mười năm thì phải trồng cây, vì
lợi ích trăm năm thì phải trồng người”
Hồ Chí Minh đã nhận thấy ở động lực này có sự kết hợp
giữa cá nhân ( sức mạnh cá thể) và xã hội( sức mạnh cộng đồng)
Hồ Chí Minh đặc biệt quan tâm đến hiệu lực của tổ
chức, bộ máy nhà nước, tính nghiêm minh của kỷ luật , pháp luật, sự trong sạch,
liêm khiết của đội ngũ cán bộ công chức các cấp từ trung ương đến địa phương,
bởi nếu cán bộ tồi sẽ không lãnh đạo được ai mà chỉ làm hại cho cách mạng. Cán
bộ là gốc của mọi việc, mọi sự thành công hay thất bại đều do cán bộ tốt hay
xấu tạo thành
Hồ Chí Minh coi trọng động lực kinh tế, phát triển
kinh tế , sản xuất kinh doanh, giải quyết mọi năng lực sản xuất, làm cho mọi
nhà, mọi người trở nên giàu có, ích quốc lợi dân, gắn liền kinh tế với chính
trị, kinh tế với xã hội
Hồ Chí Minh quan tâm đến văn hóa, giáo dục
- Văn hóa: sau ngày Việt Nam độc lập hoàn toàn, người
luôn coi trọng phát huy truyền thông và bản sắc văn hóa dân tộc, bởi dân tộc
chỉ tồn tại và phát triển khi còn bản sắc văn hóa và khi bản sắc văn hóa mất
thì dân tộc sẽ tự đánh mất
Sự phát triển văn hóa gồm: phát triển cái chân, thiện,
mĩ, vừa kế thừa truyền thống văn hóa dân tộc, vừa tiếp thu tinh hoa văn hóa
nhân loại
Theo quan điểm của Người, văn hóa còn tác động đến
nhiều lĩnh vực như giao tiếp, quan hệ giai cấp và dân tộc, dân tộc và quốc tế
trong lao động sản xuất, trong gia đình
CNXH Việt Nam theo tư tưởng Hồ Chí Minh là một xã hội
văn hóa , về chiều sâu bản chất của CNXH thì nó là đỉnh cao của nền văn minh
nhân loại
Giáo dục:
Bước đầu chiến lược giáo dục của Hồ Chí Minh là nhận
thức tầm quan trọng “nâng cao dân trí” lập nhà bình dân học vụ để trong nom
việc học tập của nhân dân. Người muốn tất
cả mọi người đều biết đến chữ Quốc ngữ
Hồ Chí Minh quan điểm dốt cũng là giặc do đó cần tiêu
diệt nó vì theo người “ dốt thì dại, dại thì hèn” do đó muốn không dốt, không
dại, không hèn thì phải hoc, học nữa, hoc mãi.
Theo quan điểm Hồ Chí Minh, học để yêu Tổ quốc, yêu
nhân dân, yêu CNXH, yêu lao động, yêu khoa học- kỹ thuật, hoc để làm người, tu
dưỡng đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân.
Học để phục vụ tổ quốc, phục vụ nhân dân, chiếm lĩnh
tri thức cho bản thân, phục vụ cho sự nghiệp xây dựng CNXH đưa đất nước thoát
ra khỏi ngèo nàn, lạc hậu, vươn lên
trình độ tiên tiến trên thế giới.
Ngoài các động lực bên trong,phải kết hợp sức mạnh
thời đại, tăng cường đoàn kết quốc tế, chủ nghĩa yêu nước gẵn với chủ nghĩa quốc
tế của giai cấp công nhân, sử dụng tôt những thành quả khoa học - kỹ thuật thế
giới
Bên cạnh đó, hồ Chí Minh còn lưu ý,cảnh báo và ngăn
ngừa các yếu tố kìm hãm, triệt tiêu nguồn lực vốn có của CNXH, làm cho CNXH trỏ
nên trì trệ, xơ cứng, không có sức hấp dẫn, Đó là tham ô, lãng phí, quan liêu
Tóm lại, động lực của CNXH là tổng hợp các đọng lực
nội sinh và ngoại sinh, là hệ thống động lực mang tính chất chỉnh thể. Vì
vậy,người nêu cao tinh thần độc lập.. để xây dựng thành công CNXH
Đồng thời phải nêu vai trò lãnh đạo, hiệu lực quản lý
của nhà nước là những điều kiện phát huy đông lực: “ nếu Đảng của giai cấp vô
sản nêu ra và thực hiện có hiệu quả cương lĩnh, chiến lược, sách lược đúng đắn
thì động lực tổng hợp của CNXH sẽ là kết quả của một cấp số nhân..”
Liên
hệ thực tiễn việt nam
Chúng ta đang sống trong kỷ nguyên của kinh tế tri
thức, đòi hỏi mỗi con người phải được đào tạo trình độ học vấn, năng lực; tu
dưỡng rèn luyện phẩm chất đạo đức, ý thức lao động tốt hơn để có thể đáp ứng
những yêu cầu của sự biến đổi khoa học công nghệ hết sức nhanh chóng.
Trong sự nghiệp đổi mới đất nước với những mục tiêu
dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh, hiện nay, con người
và nguồn nhân lực được coi là nhân tố quan trọng hàng đầu, quyết định sự phát triển
nhanh, hiệu quả và bền vững nền kinh tế nước ta. Đó là yếu tố hết sức bức thiết
và cần có tính cập nhật, đáp ứng được yêu cầu về con người và nguồn nhân lực
xét trong nước ta nói riêng và quốc tế nói chung. Chúng ta khẳng định con người
vừa là mục tiêu vừa là động lực của phát triển kinh tế xã hội đồng thời phải là
những con người có tri thức và đạo đức. Từ đây mỗi con người dần dần về đúng vị
trí là một chủ thể sáng tạo ra các giá trị, bao gồm các giá trị tinh thần và
giá trị vật chất, cho bản thân và cho xã hội.
Sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội (CNXH) ở Việt Nam được tiến hành như
thế nào, quy mô và nhịp độ của nó ra sao, điều đó một phần tuỳ thuộc vào sự
đóng góp của con người. Qua đó em chọn đề tài “Vai trò của con người trong quá trình xây dựng CNXH ở Việt Nam
hiện nay”.
File trình chiều tại đây: http://www.mediafire.com/?ln4ukeihsuo2844
File trình chiều tại đây: http://www.mediafire.com/?ln4ukeihsuo2844
Câu 7. Trình bày quan điểm của Hồ Chí Minh về sự thống nhất giữa bản
chất giai cấp công nhân với tính nhân dân và tính dân tộc của nhà nước
a) Bản chất giai cấp công nhân của nhà nước ta:
Nhà
nước ta mang bản chất giai cấp, là nhà nước dân chủ nhân dân dựa trên nền
tảng liên minh công nông, do giai cấp công nhân lãnh đạo. Bản chất giai cấp
công nhân biểu hiện ở chỗ:
-
Nhà nước ta do đảng của giai cấp công nhân lãnh đạo. Đảng lãnh đạo bằng
những chủ trương, đường lối thông qua tổ chức của mình trong quốc hội, chính
phủ, các ngành, các cấp của nhà nước; được thể chế thành pháp luật, chính sách,
kế hoạch của nhà nước, Đảng lãnh đạo Nhà nước bằng hoạt động của các tổ chức
Đảng và đảng viên của mình trong bộ máy cơ quan nhà nước và Đảng lãnh đạo nhà
nước bằng công tác kiểm tra.
- Bản chất giai cấp của Nhà nước ta thể hiện ở
tính định hướng xã hội chủ nghĩa của sự
phát triển đất nước.Điều này đã
được thể hiện trong quan điểm của Hồ Chí Minh ngay từ khi nước Việt Nam Dân chủ
Cộng hòa mới ra đời. Bằng cách phát triển và cải tạo nền kinh tế
quốc dân theo chủ nghĩa xã hội, biến nền kinh tế lạc hậu thành một nền kinh tế
xã hội chủ nghĩa với công nghiệp và nông nghiệp hiện đại, khoa học và kỹ thuật
tiên tiến.
-
Bản chất giai cấpcông nhân của Nhà
nước ta còn thể hiện ở nguyên tắc tổ chức và hoạt động cơ bản của nó là nguyên
tắc tập trung dân chủ. Hồ Chí Minh rất chú ý đến tính dân chủ trong tổ chức
và hoạt động của tất cả bộ máy, cơ quan Nhà nước, nhấn mạnh đến việc phát huy
cao độ dân chủ, đồng thời phát huy cao độ tập trung, Nhà nước phải tập trung
thống nhất quyền lực để tất cả mọi quyền lực vào tay nhân dân.
Bên
cạnh dân chủ, Người cũng nhắc đến chuyên chính, chế độ nào cũng có chuyên
chính. Vấn đề là ai chuyên chính với ai?. Dân chủ là của quý báu của
nhân dân, chuyên chính là cái khoá, cái cửa để đề phòng kẻ phá hoại... dân chủ
cũng cần chuyên chính để giữ gìn lấy dân chủ.
- Bản chất giai cấp của nhà nước ta còn được thể hiện, quyền
lực nhà nước là thống nhất nhưng có sự phân công phối hợp rõ ràng và rành
mạch.
- Bản chất giai cấp nhà nước Việt Nam
được thể hiện là mọi hoạt động của nhà nước đều tuân theo Hiến pháp và pháp
luật Việt Nam .
b) Bản chất giai cấp của nhà nước ta thống nhất với tính nhân dân và
tính dân tộc
Hồ Chí Minh là người giải
quyết rất thành công mối quan hệ giữa các vấn đề giai cấp - dân tộc trong xây
dựng Nhà nước Việt Nam
mới. Người đã giải quyết hài hòa, thống nhất giữa bản chất giai cấp với tính
nhân dân, tính dân tộc và được biểu hiện rõ trong những quan điểm sau:
-
Nhà nước dân chủ mới ra đời là kết quả của cuộc đấu tranh lâu dài và gian khổ
với sự hy sinh xương máu của bao thế hệ người Việt Nam .
-
Nhà nước ta vừa mang bản chất giai cấp vừa có tính nhân dân và tính dân tộc vì
nó lấy lợi ích của dân tộc làm nền tảng và bảo vệ lợi ích cho nhân dân. Trong
thời gian Người lãnh đạo đất nước, nhờ sách lược mềm dẻo, cũng như Người dung
nạp nhiều nhân sĩ, trí thức, quan lại cao cấp của chế độ cũ vào bộ máy nhà nước
đã thể hiện tư tưởng nhà nước ta là nhà nước của khối đại đoàn kết toàn dân
tộc.
- Nhà nước ta vừa ra đời đã đứng ra làm nhiệm vụ của cả dân tộc giao phó, đã lãnh đạo nhân
dân tiến hành tổ chức toàn dân kháng chiến để bảo vệ nền độc lập, tự do của Tổ
quốc, xây dựng một nước Việt Nam hoà bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu
mạnh, góp phần tích cực vào sự phát triển tiến bộ của thế giới.File trình chiều: http://www.mediafire.com/download.php?ncu1ezb8pktalb3
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét